Nytt semester - ny samling - ny oppgåve

Eit nytt semester er i gang, og nye oppgåver ventar. 24. og 25. januar var vi atter samla i Sogndal og denne gongen stod evaluering, vurdering, fagdidaktikk, design og redesign på tapetet. Dagane vart ei blanding av forelesing, samtale, deling av erfaringar og hjartesaker, inspirasjon og eige arbeid.

Vi fekk utlevert oppgåva til eit nytt arbeidskrav på samlinga, denne gongen i design. Det vi skal designe er ein kniv, og denne gongen står miljø og berekraftig tenking i fokus. Måla våre for oppgåva skal vi formulere sjølve. Etter ein del diskusjon med meg sjølv har eg landa på desse måla:

• Å lage ein kortfatta presentasjon av norsk knivhistorikk (teknikkar, materiale, dekorasjonar, bruksområde) og kjelder til personleg inspirasjon (formalestetiske verkemiddel, eit utval kunstnarar), både for å nytte kunnskapen til vala i min eigen knivprosess og for å kunne nytte presentasjonen i undervising seinare, som ein introduksjon/ idekjelde til å lage kniv
• Å tenkje berekraftig i material- og prosessval
• Bli kjend med nokre av eigenskapane til eit utval ulike tretypar
• Fokusere på samanhengen mellom praktisk bruk og estetisk uttrykk (t.d. i format, tekstur, ornamentering) i utforminga av knivskaftet
• Få grunnleggjande kunnskap om korleis ein lagar ein kniv (verkty, teknikkar, samanføying), slik at eg sjølv kan gjere det med elevar seinare

Gjennom arbeidet med målformuleringar har eg fått erfare at det ikkje er enkelt å formulere konkrete mål. Ein må ha ein ganske omfattande kunnskap både om emnet, eigne føresetnader og elevane sine føresetnader i dette arbeidet i skulen. Eller prøve og feile. Det er gjerne grunnen til at det er så travelt å vere lærar dei første åra i jobb.

Elles hadde vi forelesing og samtalte om vurdering, både i forhold til vår eigen eksamen og for elevar i skulen, vi fekk tips og inspirasjon i høve K&H og vi hadde forelesing om fagdidaktikk. Gode tips:

1. Eit strålande argument for K&H-undervising er at det kan vere med på å utvikle kreativitet, noko som er mykje ettertrakta i samfunnet vårt
2. Peter Dormer: det er forskjell på å arbeide etter reglar og etter reglar for prosedyre...
3. Å lære om form er erfaringslæring!
4. K&H i skulen kan vise elevane at å arbeide mykje med ein ting er bra - til meir ein finpussar, til finare blir resultatet 

Det var òg mange strålande tips å hente frå forelesinga i fagdidaktikk. For det første handlar arbeid innan kunst og handverk om å sjå og å utvikle resepsjonsevna ein har. Kva ser ein? Korleis ser ein? Kan det tenkjast at det finst andre måtar å sjå? Som lærar har ein mykje å støtte seg på i arbeidet, både lærebøker, inspirasjonsmateriale frå bøker og internett, kollegaer, lokal kunst, bibliotek.

Som inspirasjonsmateriell, både generelt og til designoppgåva, fekk vi sjå nokre bilete og smykke. Her er nokre bilete av dei:

Afrikansk smykke laga av papirstrimlar frå glansa vekeblad

Ulike bilete eg fann fascinerande

Å arbeide STORT

Detalj

Under utvikling

Stor utstilling!

Eg laga ein ny versjon av arbeidet mitt i visuell kommunikasjon fordi eg ville prøve å arbeide stort, etter forslag frå Berit. Stort vart det, og gøy var det! Midla eg hadde å bruke var ikkje så gode som på den førre versjonen, men eg synest resultatet vart kjekt:) Det vil eg ta med meg ut i skulen; å arbeide stort er gøy og heilt annleis enn å arbeide lite og ein kan få til mykje med billige alternativ, men godt papir og god måling er best å arbeide med!

Kunstoppgåva - Inntrykk frå naturen

Her er originalbiletet og tre utkast/utprøvingar. Silkepapirbiletet var det første eg gjorde. Eg arbeidde først ein del med å få bakgrunnen litt lik i fargen som måleriet til Weidemann, og la deretter på strimlane med rosa, grønt, lilla og kvitt litt om einannan for å prøve å få fram litt av uttrykket i originalbileet. Prøvde å legge dei enkelte fargane i retninga som tilsvarte Weidemann sine målarstrøk, og lukkast delvis i det. Det var litt vanskeleg å arbeide med strimlane fordi det vart så klissete med limen. Eg likte resultatet, men såg ikkje det store utviklingspotensialet i arbeidet og ville prøve andre teknikkar.

Vidare prøvde eg meg fram med voksfargar og ulike måtar å bruke dei på i sketchboka, før eg teikna voksfargeteikninga de ser her. Fargane vart i utgangspunktet for sterke for det duse uttrykket til Weidemann, men eg løyste problemet ved å teikne litt svakt med fargane og blande dei til eg fekk ein sterk variant av fargen eg ville ha, for så å teikne over dei og stryke dei utover med kvitt. På bakgrunnen la eg heile stiften nedåt papiret og drog den over. Det skapte eit noko lunde jamt uttrykk, som vart endå jamnare då eg gjekk over med kvitt etterpå. Sjølve dei tre hovudområda med fargar teikna eg med vanlege strekar. Eg hadde ikkje riktig grønfarge, men fekk fram denne ved å bruke både lys grøn og blått. Vart godt nøgd med resultatet. I blåfargen blanda eg blått og lilla. Det fekk òg fram ein fin nyanse då eg gjekk over med kvitt. Eg likte denne teikninga. Det kvite gjorde verkeleg utslag på uttrykket og gav biletet eit slags draumeaktig preg. Bakgrunnen vart roleg og det lilla nedst kan gi assosiasjonar til land og det blå øvst til himmel. Slik blir landskapet ein roleg bakgrunn til hovudmotivet i fargane i midten. Eg ser tydelegare at dette er inntrykk frå naturen.

Men som sagt i eit tidlegare innlegg, foreslo Berit at eg kunne la meg inspirere av Ghada Amer. Eg vart fascinert av uttrykket hennar etter å ha sett litt på nokre av verka hennar på internett. Eg liker at ho bruker broderi og trådar, tradisjonelle metodar kvinner lenge har brukt, til å få fram ein feministisk bodskap. Lause trådendar kan vere verknadsfullt. I arbeidet med Weidemann har eg vore oppteken av å få fram målarstrøka hans, og eg ser potensialet med å bruke lause trådar til å måle med tråd. Dette måtte prøvast ut. Eg diskuterte mykje med mamma om kva som kunne vere gode stoff å sy på. Eg fekk med både strie og linstoff i tillegg til bomullsstoffet eg sjølv har. Eg bestemte meg for å prøve striestoffet først, som vist her.

Eg ville i utgangspunktet ha ein kvit bakgrunn, men ville prøve det brune striestoffet for å sjå korleis det brune passa inn og fordi eg tenkte at det var dette stoffet som passa best saman med linstrygarnet eg hadde tenkt å bruke. Utprøvinga vart òg eit forsøk på å få fram eit Ghada Amer-uttrykk som kunne passe til Weidemann. Trådane her er omtrent berre lause endar. Eg forsøkte å sy dei langs linjer som kunne tilsvare måleriet og brukte kvit tråd for å prøve å få fram retning på strøka, samt det kvite i dei. Eg synest resultatet vart for grovt og fekk ikkje fram det eg ville.

Då bestemte eg meg for å prøve vanleg bomullsstoff, slik eg i utgangspunktet hadde sett føre meg, spesielt etter at læraren påpeika at fargane eg hadde brukt til å farge stoffet likna dei i måleriet. Eg tenkte at det kunne vere eit interessant uttrykk å gå ut frå.

Her er eg i gong på det som skal bli det ferdige arbeidet. For å få fram dei ulike fargane i måleriet til Weidemann, bruker eg ulike nyansar med kvar farge. Det vil få fram eit fargespel og med mange lause trådar kan det bli som eit måleri. Trur eg. Endeleg fargepalett planlegg eg å vise fram i sketchboka.

Eg starta arbeidet med å legge saman framsidestoffet som eg farga tidlegare med to kvite bomullsstoff i same kvalitet. Desse har eg festa saman med den rosa nålefiltinga i nedre og venstre kant. Denne kanten var først rettare, tjukkare og mindre luftig, men eg synest det vart eit for hardt uttrykk. Difor tok eg den av og festa den på nytt, berre luftigare og mindre bestemt i kantane. Det fungerte betre. Denne kanten blir òg som ei ramme rundt resten av biletet og roar uttrykket ned. Etter å ha sydd på ein nyanse av kvar farge, bestemte eg meg for å halde fram med det blå feltet. Her er to steg i utviklinga.

Noko eg liker med dette arbeidet er kontrasten mellom dei geometriske formene i bakgrunnsstoffet og den rosa ulla og dei organiske formene i broderiet. Broderinga blir som planter som veks opp av den rosa ulla og slik blir dette min versjon av Inntrykk frå naturen. Då eg starta på arbeidet var det meir som ein vill idè som eg ikkje heilt visste kor ville gå. Men etter kvart har eg fått fleire tankar og funne inspirasjon i Vilhelm Bjerke Petersen si bok om symbol i abstrakt kunst og no liker eg uttrykket betre og betre. Gler meg til å sjå det ferdige resultatet!

Å arbeide tverrfagleg

Tverrfagleg arbeid er nyttig for å skape ein samanheng for barna. Det kan gi meir meining og samstundes legge til rette for episodar som kan vere lettare å hugse. I praksis det første året mitt på lærarutdanninga hadde vi eit tverrfagleg arbeid om vikingtida, i sjette klasse. I historie var vikingtida tema, vi las ei bok i norsktimar og matpauser med handling frå vikingtida og i kunst og handverk delte vi klassen i fire, der kvar gruppe skulle lage ein eigen pappfigur i full storleik og kle den på måten dei brukte å kle seg i vikingtida. Vi starta med å vise fram bilete av korleis klede, våpen, smykker og liknande frå den tida kunne sjå ut. Deretter var det opp til kvar gruppe å klippe til bølgepapp og sy den saman til ein noko lunde tredimensjonal og proporsjonal kropp i omkring vaksen storleik, samt å bli samde om kva klede figuren skulle ha og lage dei. Det vart eit arbeid der elevane fekk erfaringar med å lage noko stort, ha tolmod, samarbeide, sy, klippe og fordele arbeid. Vi var tre studentar og ein øvingslærar som sette i gong med eit stort prosjekt, og vi hadde nok ikkje turt å gjere det åleine. Men vi fekk erfare at det er mogleg! Sant å seie var vi stolte av produktet, og eg trur elevane lærte mykje og kjem til å hugse prosjektet lenge.

Kunst og handverk er å kunne sjå og oppleve og skape. Det kan gjerast i høve alle tema. Utfordringa er å oppdage korleis og kva som er mogleg innanfor den didaktiske relasjonsmodellen (faginnhald, mål, læringsaktivitetar, rammefaktorar, elev- og lærarføresetnader, vurdering). Ein skal ta vare på det estetiske og oppleve kunst på grunnlag av eigenverdien. Men å nyte og studere og forundre seg på tidlegare uttrykk og samstundes lære noko om tida dei vart til i er fullt mogleg, og gjennom å skape lærer ein. Det vi lærer gir oss idear til å uttrykke oss med og gjennom det vi uttrykker sjølve eller opplever av kunstnariske verk, kan vi lære. Linjer, flater, fargar, valørar, volum, rom hjelper oss å uttrykke oss, hjelper oss å lære.

Ferdig sydd pappfigur, snart montert i stativ

Klar til å bli kledd på

Slik kan det gå når ein tek K&H over nett